De debuutroman van Iida Turpeinen, ‘Beasts of the Sea’, biedt een angstaanjagende verkenning van verlies en de menselijke impact op de natuurlijke wereld. Het verhaal begint met een huiveringwekkend historisch feit: in 1741 ontmoette natuuronderzoeker Georg Wilhelm Steller de kolossale Stellers zeekoe – een vriendelijke reus van drie meter lang – op een eiland tussen Alaska en Rusland. Slechts dertig jaar later werd dit opmerkelijke wezen door meedogenloze jacht met uitsterven bedreigd.
Een geweven tapijt van levens
Turpeinen staat niet alleen stil bij het lot van de zeekoe, maar weeft eerder een meeslepend verhaal dat een reeks historische figuren verbindt wier levens elkaar kruisen met het wezen, dat nu alleen nog maar bestaat uit gefragmenteerde botten. Tot deze individuen behoort Hampus Furuhjelm, de gouverneur van Alaska, die wanhopig op zoek is naar een compleet skelet; zijn zus Constance, die troost en intellectuele vrijheid vond in haar taxidermiecollectie; Hilda Olson, een wetenschappelijk illustrator; en John Grönvall, een expert in het reconstrueren van vogeleieren, belast met het voorbereiden van de overblijfselen van de zeekoe voor tentoonstelling.
Terugkerende onderwerpen van ambitie en ontslag
Naast de tastbare connectie met het uitsterven van de zeekoe, delen de personages een gemeenschappelijke strijd. Zowel Steller als Olson verlangen ernaar herinnerd te worden door middel van wetenschappelijke naamgeving, hoewel Stellers verlangen zich manifesteert in het verwerven van exemplaren, terwijl Olsons werk zich beperkt tot het zachtere domein van de illustratie. Bovendien belicht de roman op subtiele wijze de gendergerelateerde obstakels waarmee beide vrouwen – Constance en Olson – worden geconfronteerd, wier intellect en bijdragen vaak worden afgewezen simpelweg vanwege hun geslacht. Door het hele verhaal heen is een groeiend besef van de mogelijkheid van uitsterven verweven, en het verontrustende besef dat menselijk handelen de oorzaak ervan kan zijn.
Een hypnotiserend verhaal met ruimte voor diepgang
De schrijfstijl van Turpeinen is vloeiend en boeiend, waarbij gebruik wordt gemaakt van een continue tegenwoordige tijd om naadloos tussen personages te bewegen en de lezer moeiteloos vooruit te trekken. Ze brengt emotionele complexiteiten nauwkeurig in beeld, zoals Stellers frustratie over zijn collega’s en zijn verlangen naar erkenning. Het resultaat is een onmiskenbaar boeiende lectuur, die de roman in Finland wijdverspreide bijval oplevert, en met goede reden.
Aanhoudende vragen en onbenut potentieel
Het meedogenloze voorwaartse momentum van de roman, hoewel meeslepend, offert af en toe diepte op. Het gedeelte over Hampus en zijn vrouw Anna voelt enigszins onsamenhangend aan, en hun verband met het centrale verhaal is niet altijd duidelijk. Terwijl de botten van de zeekoe als binddraad fungeren, lijken andere personages zich bezig te houden met zaken buiten zijn schaduw. Op dezelfde manier voelt de behandeling van Hilda Olson gehaast aan, en sleutelideeën – de ethische implicaties van wetenschappelijke verzameling en de neiging van de mensheid om vernietiging te rechtvaardigen onder het mom van vooruitgang – blijven hangen zonder tot volledige verwoording te komen. Het is alsof je een stevige galerijrondleiding maakt, waarbij tijdgebrek een werkelijk meeslepende ervaring verhindert.
Een mooie, tot nadenken stemmende reflectie
Uiteindelijk is ‘Beasts of the Sea’ een prachtig geschreven en onmiskenbaar goede roman: interessant, tot nadenken stemmend en diep ontroerend. Toch laat het de lezer met het gevoel achter dat het verhaal *nog dieper had kunnen gaan. Net als Steller, die graag de zeekoe wil begrijpen, wil de lezer graag blijven hangen, tot de oppervlakte doordringen en de fijne kneepjes van dit aangrijpende verhaal onderzoeken. De roman dient als een krachtige herinnering aan de kwetsbaarheid van het leven en de blijvende gevolgen van menselijk handelen. Het is een boek over verlies, herinnering en de verantwoordelijkheid die gepaard gaat met ons begrip van de natuurlijke wereld.
